Wyjazd studyjny na tereny województwa lubelskiego i podkarpackiego: produkt lokalny i tradycyjny – śladem wzorów z południa Polski

Realizacja projektu „Produkt lokalny i tradycyjny – śladem wzorów z południa Polski”

Projekt został zrealizowany w formie wyjazdu studyjnego na obszar województw: lubelskie, podkarpackie w dniach 15–18 maja 2019 roku. Operację współfinansowano w ramach Planu Działania Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 Plan Operacyjny Na Lata 2018–2019.

Celem głównym wyjazdu studyjnego była aktywizacja mieszkańców na rzecz wzrostu znaczenia produktu regionalnego/lokalnego oraz certyfikacji żywności jako narzędzia poprawy konkurencyjności obszaru oraz upowszechnienie aktualnej wiedzy oraz wymiana doświadczeń i wzrost umiejętności praktycznych.

Cele szczegółowe odnoszą się min. do wzrost znaczenia certyfikacji żywności jako narzędzia poprawy konkurencyjności na obszarach wiejskich oraz udziału w warsztatach kulinarnych oraz wizytacji podmiotów uczestniczących w certyfikacji produktów tradycyjnych.

Pierwszym punktem wizyty były warsztaty kulinarne w Restauracji Koncertowa w Lublinie, która jest obiektem gastronomicznym posiadającym w menu produkty wpisane na Listę Produktów Tradycyjnych tj. golasy izbickie, cebularz lubelski, żur żukowski oraz Kaczkę po zamojsku. Podczas wizyty uczestniczy zapoznali się z historią produktów regionalnych Lubelszczyzny na spotkaniu z członkami Polskiej Izby Produktu Tradycyjnego i Lokalnego Oddział w Lublinie. Uczestnicy w grupach 6-8 osobowych wzięli udział w warsztatach kulinarnych pod czujnym okiem przedstawicieli Stowarzyszenia „Partnerstwo Producentów Cebularza Lubelskiego” przygotowywali cebularza wg. tradycyjnej receptury. Było to spotkanie obfitujące w dyskusję, wymianę doświadczeń, w tym techniki przygotowania poszczególnych potraw w różnych tradycjach oraz wymiany konkretnych receptur kulinarnych. Dla wielu uczestników wyjazdu było również okazją do pierwszej degustacji cebularza lubelskiego. Sam pomysł realizacji warsztatów kulinarnych promujący w aktywny sposób produkty lokalne może być ciekawą formą aktywizacji gości np. w gospodarstwach  agroturystycznych czy też wzbogaceniem oferty przygotowywanej przez koła gospodyń wiejskich.

Drugi punkt na mapie produktów lokalnych Lubelszczyzny znajdował się w Starej Wsi, w gospodarstwie zajmującym się wytwarzaniem przetworów głównie z kwiatów i owoców róż oraz owoców pigwowca, śliwek, czerwonej i czarnej porzeczki. Na spotkaniu z właścicielami gospodarstwa Manufaktura Róża uczestnicy zapoznali się z warunkami przetwórstwa i produkcji tego rodzaju produktów oraz zasad uczestniczenia w systemie certyfikacji. Mieli możliwość zapoznania się ze sferą promocji i dystrybucji produktów lokalnych a na zakończenie spotkania odbyła się degustacja produktów z róży, konfitur, musów, syropów z płatków i owoców róży oraz pigwowca. Manufaktura prowadzi na miejscu sprzedaż swoich produktów. Przystanek w Manufakturze i spotkanie z właścicielami był znakomitą okazją do przyjrzenia się specyfice prowadzenia gospodarstwa opartego głównie na uprawie róży i wykorzystaniu w pełni jej zasobów.

Kolejnym punktem wizyty było spotkanie w Zespole Szkół Rolniczych w Pszczelej Woli, która posiada produkt wpisany na Listę Produktów Tradycyjnych tj. całuski pszczelowolskie. Spotkanie w pracowni pszczelarskiej miało charakter warsztatowy. A mianowicie wraz z nauczycielką oraz uczennicami II klasy Technikum uczestnicy przygotowali całuski, które potem mogli wspólnie degustować. Spotkanie było również okazją do zapoznania się
z specyfiką prowadzenia gospodarstw pszczelarskich oraz produkcją różnorodnych miodów.

Krasna chata to niezwykła restauracja, w której skosztowaliśmy lokalnych potraw oraz miejsce, gdzie znajdują się produkty wytworzone pod marką Produkt Lokalny Krasna Chata. Jest to także centrum lokalnego rękodzieła oraz punkt informacji turystycznej, a wszystko to zajmuje nie więcej niż 100 m. Chata jest urokliwym miejscem promującym specjały lokalnej kuchni oraz wyroby rękodzielnicze twórców ludowych i artystów regionalnych. Restauracja jest znakomitym przykładem twórczego wykorzystania swojej przestrzeni, bazującej na tradycjach  sztuki ludowej – przyciągając turystów którzy delektują i podniebienie i oko.

2 dnia odwiedziliśmy lokalnego wytwórcę ekologicznych serów zagrodowych  – Państwa Moń, gdzie odbyła się degustacja bardzo smacznych i różnorodnych serów. Spotkanie było okazją do rozmowy na temat trudności związanych z prowadzeniem przez rolników sprzedaży bezpośredniej w formie tzw. MOL (marginalnej ograniczonej lokalnej).

Na koniec dnia odwiedziliśmy Centrum Promocji Produktu Lokalnego, które jest nowym pomysłem samorządu gminnego zrealizowanym we współpracy z Lokalną Grupą Działania. Byliśmy tu pierwszymi gośćmi, ponieważ oficjalne otwarcie nastąpi dopiero w czerwcu bieżącego rok  Tu poznaliśmy smaki i aromaty ziół, które uprawiane są na terenie Gminy. Dodatkowym atutem spotkania była możliwość przygotowania przez uczestników indywidualnych kompozycji przypraw ziołowych, które z pewnością podbiją smak przygotowywanych potraw i dań.

Trzeci dzień rozpoczęliśmy od spotkania w Gospodarstwie agroturystycznym „Doboszówka”, które należy do Sieci Zagród Edukacyjnych i prowadzi zajęcia edukacyjne dla różnych grup wiekowych, w tym także z produkcji lokalnych produktów i wypieku chleba.  Uczestnicy mieli okazje do poznania świetnego przykładu wykorzystania elementów tradycji lokalnego budownictwa w nowoczesnym wydaniu.

Kolejnym punktem programu było spotkanie z właścicielami rodzinnej serowarni Leda-ser, laureatem Ogólnopolskiego Programu Promocyjnego „DOCEŃ POLSKIE” pod patronatem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Oferta firmy obejmuje sery wędzone, białe z przeróżnymi  dodatkami oraz ziołowe. Jedne z produktów – „SER WÓLCZAN”-  został wpisany na Listę Produktów Tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa. Spotkanie obejmowało prezentację serów oraz ich degustację, w podczas której miała miejsce także ciekawa rozmowa o znaczeniu środków unijnych w rozwoju firmy.

Ostatnim punktem programu była wizyta w Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku. Uzupełnieniem oferty skansenowskiej, funkcji ekspozycyjnej parku etnograficznego jest promocja kultury i regionu. Odbywa się to dzięki akcjom promocyjnym i plenerowym: jarmarkom folklorystycznym i festiwalom muzyki folkowej, pokazom rzemiosł, prezentacjom twórców regionalnych, a także dzięki degustacji potraw lokalnych i regionalnych który to element był głównym tematem zainteresowania uczestników wyjazdu.

Uczestnictwo w wizycie studyjnej wpłynęło bezpośrednio na podniesienie umiejętności praktycznych w zakresie stosowania systemu certyfikacji a efektem długofalowym może być zwiększenie ilości produktów tradycyjnych wpisanych na Listę Produktów Tradycyjnych lub objętych systemem certyfikacji produktów. Uczestnicy wyjazdu tj. rybacy, przetwórcy, przedstawiciele restauracji oraz firm cateringowych, przedstawiciele miejsc kultury, przedstawiciele gospodarstw agroturystycznych mieli możliwość uczestniczenia w wymianie doświadczeń i „przeniesienia” tzw. dobrych praktyk na teren PLGR i regionu, w którym prowadzą swoją aktywność gospodarczą, społeczną i zawodową. W wizycie studyjnej wzięło udział 40 osób. Podczas wyjazdu zaprezentowane zostały m.in. firmy i gospodarstwa, które otrzymały dofinansowanie w ramach środków LEADER, a właściciele omawiali zarówno proces ubiegania się o te środki, jak i zarządzanie danym projektem i działania rozliczeniowe.

Realizacja projektu „Produkt lokalny i tradycyjny – śladem wzorów z południa Polski”